Azerbaycan mutfağının en sevilen yemeklerinden biri olan piti, özellikle Şeki bölgesinde ün kazanmış, yoğun aromalı ve doyurucu bir et yemeğidir. Geleneksel olarak tek kişilik toprak kaplarda pişirilen piti, nohut, kuzu eti, safran ve çeşitli baharatlarla hazırlanan bir güveç yemeğidir. Hem lezzeti hem de kendine has sunum şekliyle dikkat çeken piti, Azerbaycan sofralarının vazgeçilmezleri arasındadır. Bu yazıda, evde kolayca uygulayabileceğiniz geleneksel Azerbaycan piti tarifini ve yapımında dikkat edilmesi gereken püf noktalarını bulabilirsiniz.
Azerbaycan Piti Nedir?
Piti, kuzu eti, nohut, patates ve kuyruk yağı gibi malzemelerle yapılan, uzun sürede ağır ateşte pişirilen bir tür güveç yemeğidir. En belirgin özelliği, pişirme sürecinde tüm malzemelerin lezzetinin birbirine geçmesini sağlayan toprak kaplarda yapılmasıdır. Piti, piştikten sonra özel bir sunum şekliyle servis edilir: Önce suyu bir kaseye alınarak ekmekle tüketilir, ardından kalan malzemeler ezilerek ana yemek olarak yenir. Bu yöntem, yemeğin tüm aromalarını en iyi şekilde ortaya çıkarmaktadır.
Azerbaycan Piti Yapmanın Püf Noktaları
Piti yapımında doğru malzeme seçimi ve pişirme süresi büyük önem taşır. Geleneksel yöntemleri takip ederek hazırlanan piti, özgün lezzetini tam anlamıyla yansıtabilir.
Nohutun Önceden Islatılması
Piti tarifinde kullanılan nohutlar, pişirme süresini kısaltmak ve daha yumuşak bir doku elde etmek için bir gece önceden suda bekletilmelidir.
Kuzu Eti ve Kuyruk Yağı Kullanımı
Pitiye kendine özgü lezzetini veren en önemli malzemelerden biri kuzu eti ve kuyruk yağıdır. Bu malzemeler, yemeğin hem daha lezzetli olmasını hem de aromalarının birbirine karışmasını sağlar.
Safran ve Baharat Dengesi
Safran, pitiye karakteristik rengini ve aromasını kazandıran en önemli baharatlardan biridir. Ancak safranı fazla kullanmak yerine, belirli bir ölçüde ekleyerek yemeğin doğal lezzet dengesini korumak gerekir.
Azerbaycan Piti Tarifi Nasıl Yapılır?
Evde geleneksel yöntemlere uygun bir şekilde piti yapmak için aşağıdaki tarife sadık kalarak, lezzetli ve otantik bir yemek hazırlayabilirsiniz.
Malzemeler
- 500 gram kuzu eti (kemikli)
- 1 su bardağı nohut (bir gece önceden ıslatılmış)
- 2 adet patates (bütün halde)
- 1 adet kuru soğan
- 50 gram kuyruk yağı
- 1 çay kaşığı safran
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı sumak (isteğe bağlı)
- 4 su bardağı sıcak su
Hazırlanışı
Öncelikle nohutları bir gece önceden bol suyla ıslatın. Ertesi gün süzüp bir kenara alın. Kuzu etini büyük parçalar halinde doğrayın ve kuyruk yağı ile birlikte güveç kabına yerleştirin. Üzerine doğranmış soğanı ekleyin ve nohutları ilave edin. Safranı sıcak suyun içine koyup birkaç dakika beklettikten sonra yemeğe ekleyin. Patatesleri bütün halde yemeğin üzerine koyarak tuz ve baharatları serpin. Sıcak suyu ekleyerek tüm malzemeleri örtün. Kapağını kapattıktan sonra kısık ateşte 3-4 saat boyunca yavaş yavaş pişirin. Piti, suyu ve katı malzemeleri ayrı ayrı servis edilerek tüketilir.
Piti Nasıl Servis Edilir?
Piti servis edilirken geleneksel bir yöntem uygulanır. Yemeğin suyu ayrı bir kaseye alınarak ekmek batırılarak tüketilir. Daha sonra, kalan et ve sebzeler ezilerek karıştırılır ve üzerine sumak serpilerek servis edilir. Bu yöntem, piti yemeğinin tüm lezzetini en iyi şekilde ortaya çıkarır.
Sıkça Sorulan Sorular
Azerbaycan piti tarifi ile ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
Piti hangi bölgede meşhurdur?
Piti, özellikle Azerbaycan’ın Şeki bölgesine özgü bir yemektir. Ancak ülke genelinde farklı varyasyonlarla da hazırlanabilir.
Piti yapımında hangi et kullanılır?
Geleneksel piti tarifinde kuzu eti ve kuyruk yağı kullanılır. Ancak kuyruk yağı yerine tereyağı veya sade kuyruksuz kuzu eti de tercih edilebilir.
Piti kaç saat pişirilmelidir?
Piti, düşük ısıda uzun süre pişirilerek hazırlanır. Ortalama olarak 3-4 saat pişirilmesi önerilir. Bu süre, malzemelerin iyice özleşmesini sağlar.
Piti hangi ekmekle tüketilir?
Piti, genellikle taze tandır ekmeği veya lavaş ekmeği ile servis edilir. Ekmek, piti suyuna batırılarak tüketildiğinde lezzetini artırır.
Pitiye sumak eklenir mi?
Sumak, pitiye ekstra bir ekşilik ve tat derinliği katmak için eklenebilir. Geleneksel tariflerde sumak, yemeğin üzerine serpilerek kullanılır.
Evde piti yaparken toprak kap kullanmak zorunlu mu?
Piti geleneksel olarak toprak kaplarda pişirilse de, evde çelik veya döküm tencerede de yapılabilir. Ancak toprak kap, yemeğin daha otantik bir lezzet kazanmasını sağlar.
Piti hangi mevsimde tüketilir?
Piti, özellikle kış aylarında daha sık tercih edilen bir yemektir. Besleyici ve doyurucu olduğu için soğuk havalarda vücuda enerji sağlar.
Piti yanında hangi içecek tercih edilir?
Piti yanında genellikle ayran veya demli çay tüketilir. Azerbaycan kültüründe özellikle çay, piti ile birlikte sıkça tercih edilen bir içecektir.
